Τι είναι φωνή;
Η φωνή είναι ο ήχος που παράγεται όταν ο εκπνεόμενος αέρας διέρχεται μεταξύ των φωνητικών χορδών και προκαλεί τη δόνηση τους.
Κάθε άνθρωπος έχει μια χαρακτηριστική χροιά της φωνής η οποία καθορίζεται από κάποια χαρακτηριστικά όπως το μήκος, το πάχος και η τάση των φωνητικών χορδών. Στη φώνηση συμμετέχουν 4 όργανα: Ο θώρακας ο οποίος χορηγεί τον υπό πίεση αέρα στις φωνητικές χορδές, ο λάρυγγας ο οποίος με τη δόνηση των φωνητικών χορδών παράγουν τη φωνή και η στοματική και η ρινική κοιλότητα οι οποίες τροποποιούν τους ήχους.
Τι είναι βράγχος φωνής (βραχνάδα):
Η αλλοίωση της φωνής η οποία προκαλείται από τη λαρυγγική δυσλειτουργία, δηλαδή από αλλοιώσεις των φωνητικών χορδών ή πρόβλημα στη σύγκλειση των φωνητικών χορδών.
Ποία είναι τα αίτια της βραχνάδας στη φωνή:
Τα αίτια κατατάσσονται σε ορατές ανωμαλίες των φωνητικών χορδών και σε μη ορατές ανωμαλίες (λειτουργικές διαταραχές).
Ορατές ανωμαλίες των φωνητικών χορδών:
Οξείες φλεγμονές (Λαρυγγίτιδες): η πιο συχνή αιτιολογία βραχνάδας και οφείλονται συνήθως σε λοιμώξεις (μικροβιακές, ιογενείς, μυκητιασικές, κ.λπ). Παρατηρείται ερυθρότητα και οίδημα των φωνητικών χορδών. Πρόκειται για οξείες καταστάσεις οι οποίες συνήθως δεν εμπνέουν ανησυχία.
Χρόνιες φλεγμονές (Οίδημα Reinke): κυρίως οφείλονται στην κακή χρήση της φωνής (πολύ δυνατή ομιλία) και σε κάποιες «κακές» συνήθειες όπως το κάπνισμα και η συχνή κατανάλωση αλκοόλ.
Πολύποδες των φωνητικών χορδών: ή πιο συχνά η πολυποειδής εκφύλιση των φωνητικών χορδών (σακούλιασμα λόγω της συγκέντρωσης υγρού).
Κομβία των φωνητικών χορδών: οι κοινώς λεγόμενοι «κάλοι» των φωνητικών χορδών. Πρόκειται για οζίδια που συνήθως παρατηρούνται στη μεσότητα των φωνητικών χορδών και οφείλονται σε κακή χρήση της φωνής.
Γαστροϊσοφαγική παλινδρόμηση: προκαλεί χρόνια φλεγμονή στο οπίσθιο τμήμα των φωνητικών χορδών, με συμπτώματα βραχνάδας και αίσθημα κόμπου στο λαιμό.
Προκαρκινικές βλάβες: όπως η λευκοπλακία ή ερυθροπλακία των φωνητικών χορδών.
Κακοήθεις όγκοι.
Παράλυση των φωνητικών χορδών (μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη):
Μπορεί να οφείλεται σε βλάβες του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, ιατρογενείς βλάβες μετά από χειρουργικές επεμβάσεις (κυρίως στο θυρεοειδή αδένα) ή λόγω παρουσίας όγκων που πιέζουν το λαρυγγικό νεύρο.
Πρεσβυωφωνία: Ατροφία των φωνητικών χορδών λόγω ηλικίας.
Μη ορατές ανωμαλίες των φωνητικών χορδών (λειτουργικές διαταραχές):
Ψυχογενείς καταστάσεις: Σπασμωδική δυσφωνία (καταστάσεις άγχους stress επηρεάζουν σημαντικά το λάρυγγα που είναι ένα πολύ ευαίσθητο όργανο).
Νευρομυικές διαταραχές: Νόσος Parkinson, Μυασθένεια Gravis (Αντιμετώπιση και θεραπεία από το νευρολόγο).
Ορμονολογικές διαταραχές: Υπέρ και συχνότερα ο υποθυρεοειδισμός, διαταραχές στη λειτουργία της υπόφυσης κ.λπ (Παρακολούθηση και αντιμετώπιση από τον ενδοκρινολόγο).
Πότε πρέπει να επισκεφθώ ΩΡΛ;
Όταν η βραχνάδα έχει διάρκεια μεγαλύτερη από δύο εβδομάδες
Όταν η βραχνάδα συνοδεύεται από:
Ολική απώλεια της φωνής ή ξαφνική αλλαγή στη φωνή που διαρκεί πάνω από μερικές ημέρες.
Καπνιστές με βραχνή φωνή με διάρκεια πάνω από δύο εβδομάδες πρέπει να επισκεφθούν οπωσδήποτε τον ΩΡΛ. Οι φωνητικές χορδές πρέπει να ελεγχτούν ενδοσκοπικά, προκειμένου να αποκλειστεί κακοήθης όγκος.
Πώς εκτιμάται η βραχνάδα; Πώς γίνεται η διάγνωση;
Ο Ω.Ρ.Λ αφού πάρει το ιστορικό του ασθενούς θα προχωρήσει σε μια Λαρυγγοσκόπηση. Η διαδικασία είναι γρήγορη και απλή για τον ασθενή και είναι της τάξης των μερικών λεπτών.
Ποια είναι η θεραπεία του βράγχους φωνής;
Η θεραπεία της βραχνάδας εξαρτάται από την αιτία που την προκαλεί.
Σε περιπτώσεις λοιμώξεων ή οιδήματος μπορούν να αντιμετωπιστούν φαρμακευτικά με αντιβιοτικά ή και στεροειδή.
Στις περιπτώσεις που υπάρχουν ορατές ανωμαλίες του λάρυγγα όπως πολύποδες ή κακοήθεις όγκοι η θεραπεία είναι χειρουργική και εφαρμόζεται η κατάλληλη μέθοδος ανάλογα με την πάθηση. Τα περισσότερα περιστατικά μπορούν να αντιμετωπισθούν τη σήμερον ημέρα με Μικρολαρυγγοσκόπηση με LASER.
Σε παρουσία ήπιων αλλοιώσεων (πχ κομβίων των φωνητικών χορδών) πολλές φορές η θεραπεία συνίσταται στην εκμάθηση της σωστής φώνησης και σε αυτές τις περιπτώσεις η λογοθεραπεία είναι πολύτιμη.
Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ορατές ανωμαλίες του λάρυγγα πρέπει να γίνει περαιτέρω έλεγχος από ειδικό νευρολόγο ή και ενδοκρινολόγο.
Πρακτικές συμβουλές για να προστατέψουμε τη φωνή μας
Ομαλή φώνηση. Όχι δυνατή φωνή, ούτε όμως και ψιθύρισμα. Η δυνατή ομιλία δημιουργεί κακώσεις στις φωνητικές χορδές. Το ψιθύρισμα βλάπτει εξίσου.
Αυξημένη λήψη υγρών. Έχουμε πάντα μαζί μας ένα μπουκαλάκι νερό, το οποίο καταναλώνουμε σε μικρές ποσότητες με μεγάλη συχνότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Έτσι ενυδατώνεται τακτικά η περιοχή του λάρυγγα σε παρατεταμένη φώνηση
Αποφεύγουμε το τσάι και τον καφέ τα οποία φέρνουν αφυδάτωση.
Αρκετή υγρασία στην ατμόσφαιρα του σπιτιού.
Διακοπή του καπνίσματος.
Περιορισμός της χρήσης του αλκοόλ, της κατανάλωσης πικάντικων φαγητών, ανθρακούχων ποτών.
Θεραπεία της γαστροϊσοφαγικής – λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης.
Αποφεύγουμε να τρώμε αμέσως πριν ξαπλώσουμε, για να αποφύγουμε ‘ξινίλες’ που οδηγούν σε περαιτέρω ερεθισμό των φωνητικών χορδών.
Αποφεύγουμε εργασίες που μας φέρνουν σε επαφή με σκόνη ή τις εκτελούμε φορώντας ειδικές μάσκες-φίλτρα.
Αποφεύγουμε να καθαρίζουμε το λαιμό μας με βίαιη φώνηση που θυμίζει βήχα, γιατί αυτό σημαίνει και βίαιο παλμό των φωνητικών χορδών.
Η εισπνοή ατμού, 2-3 φορές ανά εβδομάδα βοηθά την ενυδάτωση της αναπνευστικής οδού. Σε περιπτώσεις συμφόρησης οι εισπνοές γίνονται με ευκάλυπτο στο νερό που βράζει.
Αποφεύγουμε τους κλειστούς χώρους με πολύ καπνό.
Αποφεύγουμε τους ξηρούς χώρους και προσπαθούμε να τους υγροποιήσουμε: αερίζουμε συχνά, τοποθετούμε δοχεία με νερό κοντά στα σώματα της κεντρικής θέρμανσης.
Αποφεύγουμε χώρους με κλιματιστικά μηχανήματα κατά τους θερινούς μήνες ή μειώνουμε την ένταση των μηχανημάτων.
Περιορίζουμε τους εξωτερικούς θορύβους όταν μιλούμε (χαμηλώνουμε ή σβήνουμε τηλεόραση ή ράδιο). Πλησιάζουμε το συνομιλητή για να μιλήσουμε και δεν φωνάζουμε από μακριά.
Περιορίζουμε τον χρόνο ομιλίας μας στο τηλέφωνο.
Ξεκουράζουμε τη φωνή μας (με σιωπή), όταν έχουμε την ευκαιρία.